Rodzaje sprzęgieł samochodowych – zestawienie

Rodzaje sprzęgieł samochodowych różnią się od siebie pod względem budowy i zastosowania. W zależności od modelu pojazdu oraz preferowanego stylu jazdy, kierowca może zastanawiać się jakiego rodzaju sprzęgło sprawdzi się najlepiej w jego samochodzie. Przyjrzyjmy się najczęściej spotykanym rodzajom sprzęgieł w samochodach.

Rodzaje sprzęgieł – budowa i zastosowanie

Podstawowym zadaniem sprzęgła samochodowego jest przenoszenie napędu z jednostki napędowej do skrzyni biegów. Rozłącza on i sprzęga wał korbowy z pozostałymi elementami układu napędzania. Dzięki temu, że połączenie nie jest stałe, kierowca może zmieniać biegi czy też zatrzymać pojazd bez konieczności gaszenia silnika.

Już od samych początków motoryzacji zastosowanie sprzęgła było konieczne. W związku z postępującym rozwojem technologicznym powstały różne rodzaje sprzęgła posiadające różnego rodzaju budowę i zastosowanie. Podstawowa kwalifikacja wyróżnia trzy rodzaje sprzęgieł:

• cierne
• hydrokinetyczne
• elektromagnetyczne

Warto zdawać sobie sprawę, że w rzeczywistości istnieje jeszcze wiele innych rodzajów sprzęgieł.Konstrukcje takie jak sprzęgła wiskotyczne, jednokierunkowe, Haldex, kłowe, zębate, podatne – znajdziemy je w różnych mechanizmach w samochodzie. Spełniają one przeróżne zadania. W dzisiejszym artykule skupimy się jednak na sprzęgłach, które możemy znaleźć konkretnie w układzie napędzania samochodu.

Sprzęgła cierne

Jednym z najbardziej popularnych rozwiązań w układzie napędzania jest sprzęgło cierne. Można je podzielić na kilka sposobów. Ze względu na kształt trących siebie elementów wyróżniamy najczęściej spotykane tarczowe oraz rzadziej stosowane stożkowe i bębnowe. Podziału można dokonać także ze względu na ilość tarczy ciernych użytych w konstrukcji: jedno-, dwu- lub wielotarczowe. Sprzęgła cierne dzielimy również ze względu na środowisko w jakim pracują – suche lub mokre.

Jak działa sprzęgło samochodowe cierne? Wciskając pedał sprzęgła docisk odsuwa tarczę sprzęgła od koła zamachowego i w ten sposób napęd zostaje rozłączony. Dzięki temu wciskając pedał sprzęgła możemy swobodnie zmienić bieg, poruszać się lub zatrzymać pojazd bez gaszenia jednostki napędowej. Dzięki wciśniętemu sprzęgle możemy ruszyć bez szarpania, zatrzymać pojazd bez dławienia silnika. Gdy z kolei zwalniamy pedał sprzęgła, tarcza dosuwa się do koła zamachowego, zaczynają wirować razem, a napęd jest przekazywany do skrzyni i później na koła.

W rozwiązaniach z kołem sztywnym, sprzęgło cierne służy także jako tłumik drgań pochodzących z jednostki napędowej. Umieszczone na tarczy sprzęgła tłumiki drgań skrętnych chronią skrzynię biegów przed szkodliwymi wibracjami generowanymi przez silnik.

Sprzęgła hydrokinetyczne

Wykorzystując zjawisko bezwładności cieczy, sprzęgło hydrokinetyczne przenosi moc z silnika za pomocą krążącej w jego konstrukcji cieczy – wodzie, olejowi lub emulsji. Mówiąc w dużym uproszczeniu, konwerter momentu obrotowego składa się z dwóch głównych elementów: pompy i turbiny. Pompa, przytwierdzona dowału korbowego silnika, obraca się wprawiając ciecz w ruch. Turbina jest elementem biernym – jej łopatki odbierają enegię kinetyczną cieczy i przekształcają ją na mechaniczną, a następnie przekazują na wał skrzyni biegów.

Ze względu na budowę, sprzęgło hydrauliczne zawsze pracuje w pewnym poślizgu. Oczywiście niesie to za sobą pewne straty mocy, jednak daje to też mnóstwo zalet. Sprzęgło hydrokinetyczne bez wątpienia jest wytrzymałe – ze względu na brak elementów trących nie zużywa się tak szybko jak sprzęgło cierne. Umożliwia niezwykle płynną, komfortową jazdę. Jest stosowane głównie w samochodach z klasyczną automatyczną skrzynią biegów.

Sprzęgła elektromagnetyczne

Sprzęgło elektromagnetyczne to jedno z najrzadziej stosowanych rozwiązań z powyższych trzech. W jego przypadku napęd jest przekazywany poprzez oddziaływanie pola magnetycznego na elektromagnesy. Są one sterowane z pomocą pedału sprzęgła, podobnie jak sprzęgło cierne.

W praktyce rozróżniamy dwa rodzaje sprzęgieł elektromagnetycznych: sprzęgła z zaciskanymi tarczami oraz sprzęgła proszkowe. Prąd dopływający do elektromagnesów w sprzęgle umożliwia wytworzenie silnego pola magnetycznego, które przysuwa do siebie tarczę dociskową i tarczę sprzęgła. Z kolei wciśnięcie pedału odcina dopływ prądu. Pole magnetyczne zanika, elementy odsuwają się od siebie, a kierowca może zmienić bieg.

Może Cię zainteresować: Funkcje i Budowa Sprzęgła Samochodowego