Funkcje i Budowa Sprzęgła Samochodowego

Co kryje się pod pojęciem „sprzęgło”? O sprzęgle mówi się potocznie mając na myśli element łączący skrzynię biegów i silnik samochodu. Jednakże pojęcie to jest dużo szersze. Dowiedz się jaka jest budowa sprzęgła samochodowego. Składają się na nie trzy podstawowe elementy: tarcza sprzęgła, docisk sprzęgła, łożysko sprzęgła. Dodatkowo na prawidłowe działanie tego elementu samochodu wpływ mają również inne elementy, które mają za zadanie połączyć układ sprzęgła z silnikiem (koło zamachowe) bądź oddawać sprzęgłu napęd (wał korbowy).

 Budowa sprzęgła i funkcje poszczególnych elementów sprzęgła

Żeby poznać zasadę działania sprzęgła samochodowego, warto zapoznać się z działaniem oraz budową poszczególnych jego elementów składowych.

Budowa sprzęgła: Tarcza sprzęgła

Ten element sprzęgła składa się z:

• okładzin ciernych
• tłumika drgań skrętnych
• wycentrowanego frezowanego otworu, który służy do montowania tarczy na wałku sprzęgłowym

Elementy te sprawiają, że tarcza sprzęgła odpowiedzialna jest za eliminowanie szarpania w trakcie ruszania samochodem oraz tłumienie drgań pochodzących z silnika, które mogłyby przełożyć się na skrzynię biegów. Ważne jest, aby okładziny cierne były odporne na ścierania oraz na działanie wysokiej temperatury. Dlatego wykonuje się je z włókien, węglowych lub szklanych, bądź z materiałów organicznych. Czasem do ich produkcji używa się także spieków metalowych. Sprzęgło samochodowe może posiadać jedną, dwie lub nawet trzy tarcze. Te z dwiema lub trzema tarczami posiadają głównie samochody, w których układ sprzęgła bywa silnie obciążony. Znajdują więc one zastosowanie np. w samochodach rajdowych, gdzie kluczowym czynnikiem jest odporność na ścieranie.

Docisk sprzęgła

To element, którego działanie łączy się bezpośrednio z działaniem tarczy sprzęgła, bowiem odpowiada on za to, by tarcza była odpowiednio dociśnięta do koła zamachowego. Sam jest do niego przymocowany i wraz z nim się obraca. Docisk może się przesuwać wzdłuż osi sprzęgła, podczas uruchomienia lub wyłączenia. Docisk działa w wysokiej temperaturze dlatego niezwykle istotne jest, by był w stanie szybko odprowadzać ciepło. Współpraca docisku z tarczą możliwa jest dzięki osłonie, która za pośrednictwem sprężyn płytkowych łączy współpracujący z tarczą element. W momencie odłączenia napędu to właśnie te sprężyny dociskają lub odsuwają docisk w stosunku do tarczy. Są również odpowiedzialne za wyśrodkowanie docisku w obudowie.

Łożysko sprzęgła

Jest to element sprzęgła, który umożliwia odłączenie przekazywania napędu z silnika do skrzyni biegów, tzw. rozłączenie sprzęgła. Często nazywa się je łożyskiem oporowym lub wyciskowym. Jego działanie polega na odsunięciu tarczy dociskowej od tarczy sprzęgłowej poprzez wytworzenie nacisku na sprężynę talerzową docisku. Łożysko znajduje się centralnie w osi sprzęgła i łączy się ze skrzynią biegów za pomocą tulei, na której jest prowadzone. Poszczególne elementy sprzęgła wytwarzają między sobą siłę tarcia i dzięki temu do skrzyni biegów przekazywany jest napęd.

Warto wspomnieć jeszcze o pedale sprzęgła, który również stanowi część mechanizmu wyciskowego sprzęgła. Jest on połączony z widełkami przesuwającymi łożysko, które to przesunięcie może odbywać się mechanicznie lub hydraulicznie. Ta druga metoda staje się w dzisiejszych czasach coraz bardziej popularna.